Misschien voor de hondenuitlater of jogger een ordinair recreatieoord. De Broekpolder, Vlaardingen (ZH), is voor Ben van As, bevlogen vlinderman, meer dan een verzameling bomen en gras. Al meer dan 20 jaar zoekt hij hier naar de bladminerende micro-vlinders, met 100+ soorten tot gevolg. Voor menig nachtvlinderaar misschien een schijnbaar obscure groep, het tegendeel is waar. Minerende vlinders zijn óók mooi, vertonen leuk larvaal gedrag, en bovenal, er valt veel mee te ontdekken (ook in ecologische zin). Alle reden om in de wonderbaarlijke wereld van de bladmijnen te duiken.

Op 20 oktober jl. vond de bladmijnenexcursie er plaats onder leiding van Ben van As en Jan Scheffers. Thema: rupsen van de microvlinders die tussen de bovenste en onderste bladlaag het bladmoes wegvreten. De setting: een polder met oud havenslib. Een dikke laag Rotterdamse havenslib (ongeveer 6 meter) is er gestort vanaf de vijftiger jaren van de 20ste eeuw (www.vlaardingen.nl) . Het slib moest de ondergrond vormen voor een nieuwe woonwijk. De opgespoten grond bleek dusdanig verontreinigd met zware metalen en minerale olie, dat van woningbouw geen sprake kon zijn. Derhalve werd de polder maar als groengebied ingericht: bos, met ruigten en open gebieden. Van een ultieme nulsituatie, naar een uitgebreide vlinderfauna.


Bruine rozenmineermot, Stigmella anomalella (foto: Wouter Moerland)

Ben leidt ons langs een lange reeks van vouwmotten en mineermotten, kokermotten en ooglapmotten. Lijstjes per waardplant zitten strak in het geheugen: op Hazelaar moeten we hier vinden (5 soorten): microtheriella, floslactella, coryli, nicellii en devoniella. Op Spaanse aak (3 soorten): aceris, hemidactylella, acerifoliella. Etcera dus, want er zijn nogal wat waardplanten die bladmineerde insecten huisvesting bieden.

Op een rijtje (relatief) oude iepen vinden we Coleophora limosipennella (lichte iepkokermot). Dat mag de beheerder, gemeente Vlaardingen, best weten, aangezien je niet over deze limosipennella’s struikelt, landelijk gezien. Een regio-specialiteit passeert de revu, Stigmella freyella (windemineermot), en warempel, Jan Scheffers wijst zowaar Ben op een kokermot (Coleophora violacea, de witsprietkokermot) nieuw voor de Broekpolder. Het moge duidelijk zijn, de biodiversiteit zit soms goed verstopt, zelfs als je goed zoekt.

De excursie eindigt met 78 bladminerende vlindersoorten, een lucratieve opbrengst voor paar uur rondkijken in wat ‘recreatiegroen’. En wie eenmaal kennis heeft gemaakt met de subtiele mijnen op hertshooi van Euspilapteryx auroguttella (hertshooisteltmot), of het larvaal gelaveer in het beukenblad van Stigmella tityrella (zigzagbeukenmineermot), die wilt meer weten. Weet waar u aan begint.

Soortenlijst excursie